Testere Burunlu Vatoz 'Testere Balığı'nın Nesli Tükenme Tehlikesi

Bu balığın adı nedir? İlk olarak dikkat çeken şey, burnuna takılı testeredir. Gerçekten de testere gibi sert olup olmadığını, şeklinin aksine yumuşak olup olmadığını bilmiyorum ama testereye benzediği kesin. Bir şey daha, bu balık vatoz mu yoksa köpekbalığı mı? Geniş göğüs yüzgeçlerine bakılırsa vatoz gibi görünüyor ama sırt yüzgeci tıpkı köpekbalığı gibi.

Bu balığın adı 'Testere Vatozu'dur. Yani köpekbalığı değil, vatozdur. Burununa takılı testere, Testere Vatozunun gerçekten de testere gibi sert olan dişleridir. Testere Vatozları, bu testereyi kendilerine zarar veren hayvanlara saldırmak veya avlanmak için kullanırlar. Testere Vatozunun testeresinin vücut uzunluğunun 1/3'üne ulaştığı söylenmektedir. Korkutucu görünümü nedeniyle insanlara zarar vermesinden endişe ediliyor ancak önce saldırmadığı sürece saldırıya uğrama ihtimali yokmuş.

Testere Vatozu, Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından nesli tükenmekte olan türler arasında sınıflandırılmıştır. Nesli Tehlike Altında (CR) olan Testere Vatozu, sıra dışı görünümü nedeniyle insanlar tarafından aşırı avlanarak nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır. Testere Vatozunun dişleri ve yüzgeçleri gibi parçalarının ticareti için avlandığı söylenmektedir. Bu nedenle, Nesli Tehlike Altındaki Yaban Hayatı ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme (CITES), 2007 yılında Testere Vatozunu koruma altına alınan bir tür olarak belirlemiş ve yasadışı avlanmasını ve uluslararası ticaretini yasaklamıştır. Ancak Testere Vatozunun uzun testeresi nedeniyle diğer balık türlerini yakalamak için kullanılan ağlara sıkışarak kazayla yakalanma olayları çok sık yaşanmaktadır.

Testere Vatozları, yukarıdaki haritada görülebileceği gibi, Güneydoğu Asya, Hindistan, Ortadoğu, Afrika ve Avustralya kıyılarında yaşamaktadır. Testere Vatozunun aşırı avlanmasını engellemek ve korumak için Avustralya'da koruma alanları belirlenmiştir.

Testere Vatozunun nesli tükenme tehlikesi, yaşam alanıyla da ilgilidir. Kıyı bölgelerinde yaşayan Testere Vatozları, karadan gelen çeşitli atık sulara, sızan gemi yakıtlarına karşı hassastır. Güneydoğu Asya bölgesindeki yaşam alanlarının 1980'e göre %30 civarında azaldığı söylenmektedir.

Florida Doğa Tarihi Müzesi, Testere Vatozlarının korunması için Testere Vatozu İzleme Veritabanı oluşturmaktadır. Eğer tesadüfen bir Testere Vatozu görürseniz, gördüğünüz Testere Vatozunun durumunu, Testere Vatozunu gördüğünüz zamanı ve yeri gibi bilgileri müzeye bildirirseniz araştırmaya büyük katkı sağlamış olursunuz.

Testere Vatozunun neslinin tükenmesini engellemek için ilk adım onu yakalamaktan kaçınmaktır. Eğer balıkçılık yaparken tesadüfen bir Testere Vatozu yakalarsanız onu serbest bırakmalısınız. Ayrıca, Testere Vatozunun yaşam alanını ve birçok deniz canlısının yaşam alanını korumak için deniz ortamını da önemsemek gerekir. Geniş okyanusa kıyasla bizim döktüğümüz atık sular çok az gibi görünebilir ancak hemen atık suyu döktüğümüzde orada yaşayan birçok canlıya vereceği zarar kesinlikle az değildir. Bunu lütfen aklınızda bulundurun.