Bu balığın adı ne? İlk dikkat çeken şey burnundaki testere. Gerçekten testere gibi sert olup olmadığını ya da şeklinin aksine yumuşak olup olmadığını bilmiyorum ama testereyi andırdığı kesin. Bir de bu balık vatoz mu yoksa köpekbalığı mı? Geniş göğüs yüzgeçlerine bakılırsa vatoz gibi ama sırt yüzgeci tam bir köpekbalığı gibi.

Bu balığın adı 'Testere Vatozu'. Yani köpekbalığı değil, vatoz. Burnundaki testere, Testere Vatozu'nun gerçekten testere gibi sert olan dişleridir. Testere Vatozu, bu testereyi kendisine zarar verebilecek hayvanları saldırmak veya avlamak için kullanır. Testere Vatozu'nun testeresi vücut uzunluğunun 1/3'üne kadar uzayabiliyormuş. Tehdit edici görünümü yüzünden insanlara zarar vereceğinden endişe edilebilir ama önce saldırmadığı sürece saldırıya uğramak söz konusu değilmiş.

Testere Vatozu, Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından nesli tükenmekte olan türler listesinde yer alıyor. Kritik Tehlike Altında (CR) sınıfındaki Testere Vatozu, sıra dışı görünümü nedeniyle insanlar tarafından aşırı avlanarak yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Testere Vatozu'nun dişleri, yüzgeçleri gibi parçaları satmak için avlandığı biliniyor. Bu yüzden, Nesli Tükenmekte Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme (CITES) 2007 yılında Testere Vatozu'nu koruma altına alarak yasa dışı avlanmasını ve uluslararası ticaretini yasakladı. Ancak Testere Vatozu'nun uzun testeresi nedeniyle diğer balık türlerini yakalamaya yönelik ağlara takılarak yanlışlıkla yakalanması sıkça yaşanıyor.

Yukarıdaki haritada da görülebileceği gibi Testere Vatozu, Güneydoğu Asya, Hindistan, Orta Doğu, Afrika ve Avustralya kıyılarında yaşıyor. Testere Vatozu'nun aşırı avlanmasını önlemek ve korumak için Avustralya'da koruma alanları belirleniyor.

Testere Vatozu'nun yok olma tehlikesi yaşam alanı ile de ilgili. Kıyıda yaşayan Testere Vatozu, karadan gelen atık sulara, dökülen gemi yakıtlarına karşı savunmasız. Güneydoğu Asya bölgesindeki yaşam alanı 1980'lerden bu yana %30 oranında azaldı.

Florida Doğa Tarihi Müzesi, Testere Vatozu'nun korunması için Testere Vatozu izleme veritabanı oluşturuyor. Eğer bir Testere Vatozu ile karşılaşırsanız, gördüğünüz Testere Vatozu'nun durumu, gördüğünüz zaman ve yer gibi bilgileri müzeye bildirerek araştırmaya katkıda bulunabilirsiniz.

Testere Vatozu'nun yok olmasını önlemek için öncelikle onları yakalamamak gerekiyor. Eğer balıkçılık yaparken yanlışlıkla bir Testere Vatozu yakalarsanız serbest bırakmalısınız. Ayrıca Testere Vatozu'nun yaşam alanı dahil birçok deniz canlısının yaşam alanını korumak için deniz çevresine değer vermemiz gerekiyor. Geniş bir okyanusa kıyasla bizim attığımız atık sular çok az gibi görünebilir ama o an atık suyu attığımızda, o suda yaşayan canlıların zarar görmesi asla az olmaz. Bunu kesinlikle unutmamalıyız.