Pasifik Okyanusu'ndaki Deniz Çöpü, 1 Trilyondan Fazla

Her yıl 13 milyon ton çöp denize atılıyor. Bu, her dakika bir kamyon çöpünün denize atılmasıyla aynı anlama geliyor ve bunların arasında plastik, her saniye bir kez denize atılıyor. Artık deniz çöplerini yiyen ve ölen hayvanlar hakkında haberleri sık sık görebiliyoruz.

Deniz çöplerini yiyecek sanıp yedikten sonra toplu halde ölen deniz kaplumbağaları, atık ağlara takılan Güney balinaları, ölmüş bir sperm balinasının karnından çıkan çok miktarda plastik... Artık bu haberler o kadar çok ki, ciddiyetini azaltıyor gibi görünüyor. Deniz çöpü sorunu, sadece hayvan korumayla ilgilenenler için önemli değil. Çünkü hayvanlar kadar insanlar da deniz çöplerinden zarar görüyor.

2020 yılında Honduras kıyılarında, kıyıları kaplayan devasa bir çöp yığını oluştu. Denizi görünmez hale getiren çöpler, halkın yaşadığı bölgelere kadar ulaştı ve bu çöplerin büyük çoğunluğunun plastik olduğu söyleniyor.

İnsan hayatını kolaylaştıran plastik, artık dünyanın düşmanı haline geldi. Uzun süre çürümeyen ve hafif olma özelliği nedeniyle, plastikler denizde dolaşmaya devam ediyor ve bir araya gelerek adalar oluşturuyor. ‘GPGP (Büyük Pasifik Çöp Yaması)’ olarak adlandırılan Pasifik Okyanusu'ndaki dev çöp adası buna bir örnektir. Kuroshio Akıntısı, Kuzey Pasifik Akıntısı gibi dairesel olarak dönen akıntılar nedeniyle, suyun neredeyse hiç hareket etmediği bölgelerde çöpler birikir. GPGP'yi oluşturan plastik çöplerin 1 trilyondan fazla olduğu tahmin ediliyor, alanı 1.6 milyon km² ve sürekli genişliyor. En şaşırtıcı şey ise bu adanın 1997 yılında ilk kez keşfedilmiş olmasıdır. Bu da bize, iklim değişikliğinin küresel bir çevre sorunu olarak ortaya çıkmasının son zamanlarda olmadığını, deniz çöpü sorunlarının çok daha önce başladığını gösteriyor. Bir yerde çöplerin birikmesi, büyük miktarlarda toplanabileceği iyi bir fırsat gibi görünse de, hiçbir ülkenin karasuları olmadığı için çöp toplama konusunda sorumluluk alan bir ülke yok.

Neyse ki, bazı çevre örgütleri deniz çöpü toplama konusunda öncülük ediyor. 2022 yılında Yeni Zelanda merkezli bir çevre örgütü olan ‘The Ocean Cleanup’, GPGP'den 100 ton çöp topladı. Ayrıca Avustralya, denizin çöp kutusu ‘seabin’i geliştirdi ve bunu dünyanın dört bir yanındaki limanlara kurdu ve bunun sonucunda yılda 1,4 ton deniz çöpünün toplanmasına yardımcı oldu. Bunun dışında çeşitli çevre örgütlerinin çabaları olmuştur, ancak çöp adasının büyüklüğü nedeniyle, bu çabaların yeterli olmadığı söyleniyor.

Deniz çöpü sorununu çözmek için uluslararası iş birliğine ihtiyaç var. En büyük sorun plastik kullanımını düzenlemektir ve bunun için 2024 yılında imzalanacak Uluslararası Plastik Anlaşması önemli görünüyor. Uluslararası Plastik Anlaşması, 2040 yılına kadar plastik üretimini %75'in üzerinde azaltmayı hedefleyen bir anlaşmadır ve anlaşmanın imzalanması için daha fazla insanın ilgisi gerekiyor.