10.000 Yıl Yaşayan Baobab Ağaçlarının Nesli Tükenme Tehlikesi

Çocukken okuduğum ‘Küçük Prens’ masalında ilk kez öğrendiğim baobab ağacı. Küçük Prens’in yaşadığı gezegeni yok edebilecek kadar büyük bir ağaç olması, başlangıçta sadece masallarda var olan hayali bir ağaç olduğunu düşünmeme neden olmuştu.

Baobab ağacı, Afrika, Avustralya gibi yerlerde yetişen, çapı 10 metre, boyu 20 metreye ulaşabilen oldukça devasa bir ağaçtır. Gövdesi kalın olmasına rağmen dalları nispeten ince ve yaprakları da çok gür olmadığı için, sanki ağacı ters çevirip toprağa saplamışlar gibi görünür. Bu görünümü nedeniyle, Tanrı’nın baobab ağacını yanlışlıkla ters çevirip dikmiş olduğuna dair ilginç bir efsane de vardır.

Baobab ağacının efsanesinden daha ilginç olanı, ömrüdür. Baobab ağaçlarının 10.000 yıla kadar yaşayabildiği söylenir. Uzun ömürlerinin nedeni, kalın gövdelerinde bol miktarda su depolayabilmeleridir. Ancak son zamanlarda baobab ağaçlarının ömrünü tamamlamadan öldüğü vakalar yaşanıyor.

Afrika’da 1.000 ila 2.000 yıl yaşamış baobab ağaçlarının öldüğü görülmüştür. Bin yıl, oldukça uzun bir süre gibi görünse de, baobab ağacı için ömrünün sadece %10’una tekabül eder. 100 yıl yaşayabilen bir insanın 10 yaşında ölmesiyle aynı şeydir. Bundan daha da vahimi, baobab ağaçlarının ölüm nedenidir. Bol miktarda su içeren baobab ağaçlarının kuruyarak öldüğü görülmüştür. Uzmanlar, bunun sıcaklık artışı ve iklim değişikliğinin yol açtığı kuraklık nedeniyle olduğunu söylüyor.

Baobab ağacı, aynı zamanda nesli tükenmekte olan bir türdür. Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN), baobab ağacını nesli tükenmekte olan türler listesinde tehlike altında (EN) olarak sınıflandırmıştır. 10.000 yıl yaşayabilen bir ağacın neslinin tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olması, dünyanın ne kadar tehlikeli bir durumda olduğunu gösteriyor.

‘Cömert Ağaç’ lakabını alan baobab ağacı. Birçok hayvan için yaşam alanı ve kabuğu da besin kaynağıdır. Ayrıca insanlar baobab ağacının meyvelerini yiyerek yemek yapar veya kabuklarından giysiler üretirler. Bu kadar çok canlıya besin ve barınak sağlayan baobab ağacının yok olması durumunda ekosistemin büyük bir darbe alacağı tahmin ediliyor. Ekosistemin daha fazla tahrip olmaması için dikkatli olmamız gerekiyor.