Yeni yılın başlangıcında dünyanın dört bir yanında havai fişek gösterileriyle yeni bir yıl karşılanır. Görünüşte çok güzel olan havai fişek gösterileri, ihtişamlı oldukları kadar karanlık bir tarafı da barındırır.

Havai fişek gösterilerinde meydana gelen gürültü ve ışık, yaklaşık 400.000 kuşun uçmasına neden olduğunu gösteren araştırmalar var. Karanlık gece panik halinde uçan kuşlar, yönlerini bulamamakta ve uçarken yakındaki binalara veya işaretlere çarpma olasılığı çok yüksektir. Kuşlar, diğer vahşi hayvanların aksine genellikle kentsel alanlarda yaşadıkları için bu hasar daha büyük oluyor. Ayrıca yılbaşı havai fişek gösterileri soğuk kış gecelerinde yapıldığı için kuşların uçuş için harcadığı enerji nedeniyle kuşların stres seviyesi de yüksek oluyor. Havai fişeklerin patlaması sırasında meydana gelen gürültü seviyesi yaklaşık 150 dB olup, bu da bir uçağın kalkış veya iniş sırasında çıkardığı gürültüye eşittir.

Havai fişeklerin ışığı ve gürültüsünün etkisi 10 km yarıçapa kadar ulaşıyor. Bu alanda yaşayan canlılar beklenmedik bir şekilde yüksek ses ve ışıkla karşılaşıyorlar. İnsanlar da ani bir patlama sesi duyduklarında veya aniden parlak bir ışık gördüklerinde şok oluyorlar. Bizim eğlenmek için kullandığımız havai fişek gösterileri hayvanlar için büyük bir şok. 2021 yılında Roma'da yılbaşı havai fişek gösterisinden sonra yüzlerce kuşun sokakta ölü olarak bulunması manzarasıyla karşılaşılmıştı.

Havai fişek gösterilerinin çevreye olan etkisi bununla sınırlı değil. Havai fişeklerin patlaması sırasında ortaya çıkan duman, ince toz ve hava kirliliğine neden oluyor. Ayrıca kıyı bölgelerinde havai fişek gösterisi yapılması durumunda havai fişek kalıntıları denize akma riski de bulunuyor. Havai fişek gösterilerinde potasyum nitrat, alüminyum gibi insan sağlığına zararlı maddeler kullanılıyor. Bu maddeler vücudumuza da olumsuz etkilerde bulunarak çeşitli solunum yolu hastalıklarına neden olabilir.

Bunun dışında havai fişek gösterilerini izlemek için gelen insanların ürettiği çöpler de sorun oluşturuyor. Havai fişek gösterilerine katılan kalabalık gruplar çöpleri düzgün bir şekilde atmadığı için çöpler yığın yığın biriktiriyor. Ayrıca bireylerin havai fişek satın alıp patlatması durumunda havai fişek çöpleri de sorun oluşturuyor. Havai fişek çöpleri ilk bakışta kağıda benziyor, ancak barut içeriği nedeniyle geri dönüştürülemiyor.

Havai fişek gösterileri insan gözünü mutlu ederken çok büyük bir bedel ödetiyor. Çevreyi ve insan sağlığını olumsuz etkileyen havai fişek gösterilerini azaltmak gerekiyor. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte gösterilerde dron kullanımı da yaygınlaşıyor. Tabii ki dron gösterileri de uçan kuşlara zarar verebilir. Ancak havai fişeklere göre zararı çok daha az.

İnsanlar yeni yılın başlangıcında hedefler koyuyor. Bu yıl havai fişek gösterilerini izlememeyi veya havai fişek patlatmamayı hedeflemeye ne dersiniz?