Artık Antarktika'da Kar Değil Yağmur Yağıyor

‘İklim Krizi’ ifadesini duyduğumuzda genellikle aklımıza, erimekte olan buzulların üzerinde zorlukla ayakta duran kutup ayılarının görüntüsü gelir. Kuzey Kutbu'ndaki buzulların hızla eridiği gerçeği hepimizin malumudur. Ancak tehlike sadece Kuzey Kutbu ile sınırlı değil. Güney Kutbu'ndaki buzullar da azalıyor.

Yaklaşık 250 milyon yıl önce oluşan Güney Kutbu buzulları, 1980'lerden itibaren hızla azalmaya başladı. Sanayi Devrimi'nden sonra Dünya'nın ortalama sıcaklığının artmasıyla, sonsuza dek donmuş kalacak gibi görünen Güney Kutbu'nun da erimeye başlaması kaçınılmaz oldu. 21. yüzyıla girerken Güney Kutbu buzullarının azalma hızı daha da arttı ve uzmanlar, 1990'lara kıyasla günümüzdeki Güney Kutbu buzullarının erime hızının 3 kat daha fazla olduğunu belirtiyorlar.

Güney Kutbu'ndaki buzullar, yıl boyunca mevsimlere bağlı olarak artış ve azalış gösterir. Ancak, Amerikan Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi'nin (NOAA) alt birimi olan NSIDC (Ulusal Kar ve Buz Veri Merkezi) tarafından yayınlanan grafikte görüldüğü gibi, 2022 yılı ortalama alanı, 1981-2010 yılları arasındaki ortalama alandan daha az ve 2023 yılı ortalama alanı da 2022 yılından daha azdır. Güney Kutbu buzulları bu şekilde azalmaya devam ederse, sadece Güney Kutbu çevresindeki deniz seviyesinin yükselmesiyle kalmayıp, tüm dünyada deniz seviyesinin yükselmesi ve bazı bölgelerin sular altında kalması gibi sorunlar yaşanabilir. Ayrıca, tuzluluğu düşük olan kutup bölgelerindeki buzulların erimesi, Dünya'nın genel okyanus akıntılarının düzgün bir şekilde devam etmemesine neden olabilir.

Güney Kutbu'ndaki buzulların azalmasıyla en çok zarar görenler, Güney Kutbu'nda yaşayan canlılardır. Bunların arasında, Güney Kutbu'nun sembol hayvanlarından İmparator penguenleri de bulunmaktadır. Güney Kutbu buzullarının azalması nedeniyle yaklaşık 10.000 penguen yavrusu telef olmuştur. Eriyen buzullar nedeniyle penguenlerin yaşam alanları daralmış ve yavruların denize girmek için gerekli olan su geçirmez tüyleri tam olarak gelişmeden buzullar eridiği için denize girmekte zorlanmışlardır.

Güney Kutbu'nda yağan karda mikroplastiklerin bulunması da tespit edilmiştir. Yeni Zelanda Canterbury Üniversitesi'nden araştırmacılar, Güney Kutbu'nun 19 farklı bölgesinde mikroplastik parçacıkları bulduklarını belirtmişlerdir. Mikroplastiklerin, Güney Kutbu'ndan 6.000 km uzaklıktaki bölgelerden bile gelebileceği ifade edilmektedir. Beyaz kar ve buzulların çoğu güneş ışığını yansıtabildiği halde, karanlık renkli mikroplastiklerin kara karışması durumunda güneş ışığının yansıma oranı azalır ve bu da buzulların erime hızını artırabilir.

Bunun yanı sıra, artık Güney Kutbu'nda kar yerine yağmur yağdığı da gözlemlenmiştir. 2023 yılının Haziran ve Temmuz aylarında, bir Güney Kutbu bilim üssünde kar yerine birkaç kez yağmur yağdığı bildirilmiştir. Güney Kutbu, o dönemde kış mevsimine denk geldiği için kar fırtınalarının yaşanması beklenirken, yağmur yağması şaşırtıcı olmuştur.

Güney Kutbu'ndaki bu beklenmedik değişiklikler karşısında uluslararası çevre örgütü Greenpeace, Güney Kutbu okyanuslarının %30'undan fazlasını deniz koruma alanı ilan etmek amacıyla Güney Kutbu Deniz Koruma Alanı ilanı kampanyası yürütüyor. Ancak, bazı ülkeler Güney Kutbu denizlerinin korunması yerine kendi ekonomik çıkarlarını ön planda tuttuğu için Güney Kutbu Deniz Koruma Alanı ilanı çabaları sürekli olarak engelleniyor. 2023 yılının Ekim ayında düzenlenen ilan görüşmelerinde, Çin, Rusya ve Ukrayna gibi bazı üye ülkelerin karşı çıkması nedeniyle koruma alanı ilanı gerçekleşmedi ve 2024 yılında yeniden düzenlenecek görüşmelerde koruma alanının ilan edilmesi umuluyor.

Uluslararası toplumun artık kendi çıkarlarını gözeterek çevreyi korumayı ihmal etmemesi temennisiyle.