ฉลามนางฟ้า (Angel Shark) ใกล้สูญพันธุ์

ปลาตัวนี้ดูเหมือนปลากระเบนชัดเจน เมื่อมองแค่ครีบอกที่ดูเหมือนปีก ก็เหมือนปลากระเบนไม่มีผิด แต่ที่ส่วนหางกลับมีครีบหลังคล้ายกับฉลามอยู่ด้วย จริงๆ แล้วปลาตัวนี้คือ ‘เอนเจิลชาร์ค’ ซึ่งตั้งชื่อตามลักษณะการว่ายน้ำที่เหมือนกับเทวดาที่โบยบินบนท้องฟ้า

ปลาลิ้นหมาซึ่งมีลำตัวแบนราบคล้ายกับเอนเจิลชาร์ค จะซ่อนตัวอยู่ใต้พื้นทรายเพื่อป้องกันตัวจากศัตรู เอนเจิลชาร์คเองก็ว่ายน้ำอยู่ใกล้ๆ กับพื้นทรายแล้วซ่อนตัวอยู่ใต้ทรายเช่นกัน แต่เหตุผลที่เอนเจิลชาร์คใช้การพรางตัวนั้น ไม่ใช่เพื่อป้องกันตัว แต่เพื่อการโจมตีต่างหาก พวกมันจะซ่อนตัวอยู่เงียบๆ แล้วค่อยโจมตีเหยื่ออย่างรวดเร็วเมื่อเหยื่อเข้ามาใกล้ แม้จะดูรูปร่างแบบนี้ แต่ก็เป็นฉลามเหมือนกัน

เอนเจิลชาร์คถูกจำแนกออกเป็นประมาณ 27 ชนิด โดยส่วนใหญ่จัดอยู่ในสถานะใกล้สูญพันธุ์ เมื่อดูระดับความเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์จะพบว่ามีระดับวิกฤต (CR) มากที่สุด ระดับวิกฤต (CR) หมายความว่ามีความเป็นไปได้สูงที่จะเข้าสู่ภาวะวิกฤตใกล้สูญพันธุ์ในเร็ววัน ซึ่งเอนเจิลชาร์คส่วนใหญ่ในอีกไม่กี่ปีข้างหน้าอาจจะไม่มีอยู่บนโลกนี้แล้ว เอนเจิลชาร์คเกือบทุกชนิดที่ถูกจัดอยู่ในสถานะใกล้สูญพันธุ์นั้น แสดงให้เห็นถึงแนวโน้มลดลงของจำนวนประชากร ดังนั้นจึงจำเป็นต้องมีการดำเนินการเพื่อการอนุรักษ์อย่างจริงจัง

มลพิษทางทะเลเป็นปัญหาที่ร้ายแรงที่เราทุกคนต้องร่วมมือกันแก้ไข ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้ที่อยู่อาศัยของสิ่งมีชีวิตในทะเลจำนวนมากถูกทำลาย เอนเจิลชาร์คก็เช่นกันกำลังสูญเสียที่อยู่อาศัยเนื่องจากมลพิษทางทะเล นอกจากนี้เอนเจิลชาร์คยังได้รับผลกระทบจากมนุษย์ เช่น นักดำน้ำ ซึ่งแม้ว่าการประมงจะไม่ได้มีเจตนาที่จะจับเอนเจิลชาร์ค แต่ก็มักจะเกิดเหตุการณ์ที่เอนเจิลชาร์คติดกับอุปกรณ์ตกปลาแล้วตายอยู่บ่อยๆ ปัญหาที่ใหญ่ที่สุดคือไม่มีกฎหมายใดๆ ที่จะคุ้มครองเอนเจิลชาร์ค เนื่องจากเอนเจิลชาร์คไม่ได้รับความสนใจมากนัก จึงมีการวิจัยที่เกี่ยวข้องน้อย และเมื่อเทียบกับสถานการณ์ใกล้สูญพันธุ์แล้ว ความตระหนักของผู้คนก็ยังน้อยอยู่

เครือข่ายอนุรักษ์เอนเจิลชาร์ค (Angel Shark Conservation Network - ASCN) ได้ตั้งเป้าหมายหลายประการเพื่อปกป้องเอนเจิลชาร์ค ประการแรก เนื่องจากการประมงส่งผลกระทบอย่างมาก จึงตั้งเป้าหมายที่จะลดจำนวนเอนเจิลชาร์คที่ตายจากการประมงให้น้อยที่สุด โดยการเฝ้าติดตามการประมงเชิงพาณิชย์ และให้ข้อมูลเกี่ยวกับเอนเจิลชาร์คแก่ผู้ประกอบการประมง เพื่อลดผลกระทบที่เกิดขึ้น นอกจากนี้ยังมีการกำหนดพื้นที่สำคัญของเอนเจิลชาร์ค (Critical Angel Shark Areas) เพื่อปกป้องที่อยู่อาศัยที่สำคัญของเอนเจิลชาร์ค และพยายามที่จะปกป้องที่อยู่อาศัยที่เสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ และยังมีการกำหนด ‘วันเอนเจิลชาร์คโลก’ เพื่อสร้างความตระหนักถึงวิกฤตที่เอนเจิลชาร์คกำลังเผชิญอยู่

สมาคมสัตววิทยาแห่งลอนดอน (Zoological Society of London - ZSL) ร่วมมือกับหน่วยงานต่างๆ ที่มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์เอนเจิลชาร์ค โดยมีบทบาทในการรับรายงานการพบเห็นเอนเจิลชาร์ค และดำเนินกิจกรรมการระดมทุน

หวังเป็นอย่างยิ่งว่าจะมีผู้คนให้ความสนใจกับวิกฤตที่เอนเจิลชาร์คกำลังเผชิญอยู่มากขึ้น เพื่อให้เอนเจิลชาร์คสามารถหลุดพ้นจากสถานการณ์ใกล้สูญพันธุ์ได้