คุณรู้จักนกโดโดหรือไม่?

คุณรู้จัก ‘นกโดโด’ ไหม?

เมื่อประมาณ 350 ปีก่อน มีนกชนิดหนึ่งที่บินไม่ได้ ชื่อว่านกโดโด (dodo) ซึ่งมาจากคำว่า ‘dodo’ ในภาษาโปรตุเกส ที่มีความหมายว่า ‘คนโง่’ นกชนิดนี้มีน้ำหนักประมาณ 23 กิโลกรัม อาศัยอยู่บนเกาะมอริเชียส เกาะเล็กๆ ที่อยู่ใกล้กับเกาะมาดากัสการ์ในทวีปแอฟริกา เนื่องจากนกโดโดอาศัยอยู่บนเกาะแห่งนี้เพียงแห่งเดียว ทำให้ถึงแม้จะมีปีก แต่ก็ไม่จำเป็นต้องบินไปไหน เมื่อเวลาผ่านไปนานวันเข้า ปีกของนกโดโดจึงกลายเป็นเพียงส่วนประดับตกแต่งไป

นกโดโดที่ใช้ชีวิตอย่างสงบสุขบนเกาะมอริเชียสได้พบกับมนุษย์เป็นครั้งแรกในราวปี ค.ศ. 1505 ในช่วงศตวรรษที่ 16 ยุโรปได้เข้าสู่ยุคแห่งการเดินเรือสำรวจ เมื่อชาวโปรตุเกสเดินทางมายังทวีปแอฟริกา พวกเขาก็ได้เดินทางมาเยือนเกาะมอริเชียส ซึ่งเป็นถิ่นที่อยู่อาศัยของนกโดโดด้วย เมื่อเห็นนกโดโดที่มีปีกที่ดูเหมือนแขนมากกว่าปีก และบินไม่ได้ มนุษย์ก็เริ่มให้ความสนใจเป็นอย่างมาก และในที่สุด ความสนใจนั้นก็กลายเป็นการล่าสัตว์

นกโดโดที่มีรูปร่างอ้วนกลมดูเหมือนจะเป็นเหยื่อชั้นดีสำหรับเหล่านักเดินเรือที่หิวโหย นกโดโดจึงเริ่มถูกมนุษย์ล่าเป็นจำนวนมาก นอกจากนี้ ชาวดัตช์ยังเริ่มใช้เกาะมอริเชียสเป็นเหมือนคุก ทำให้มีสิ่งมีชีวิตต่างถิ่นเข้ามาอยู่ร่วมกับมนุษย์ สัตว์ต่างถิ่น เช่น หนู แพะ ลิง ฯลฯ ได้ทำร้ายนกโดโดและแย่งชิงรังของพวกมัน ในที่สุด ด้วยการนำเข้าสิ่งมีชีวิตต่างถิ่นและการล่าสัตว์อย่างไม่ยั้งคิดของมนุษย์ นกโดโดก็ได้สูญพันธุ์ไปอย่างสิ้นเชิงในปี ค.ศ. 1681 เพียงแค่ 100 ปีหลังจากที่พวกมันได้พบกับมนุษย์

เมื่อเร็วๆ นี้ มีข่าวว่ามีโครงการที่จะฟื้นฟูนกโดโดขึ้นมาใหม่ นักวิทยาศาสตร์จากมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย ซานตาครูซ และบริษัทโคโลซัล ไบโอไซเอนซ์ ได้ประกาศว่าพวกเขากำลังดำเนินโครงการฟื้นฟูนกโดโดโดยใช้ดีเอ็นเอที่สกัดจากซากนกโดโดที่เก็บรักษาไว้ในพิพิธภัณฑ์แห่งหนึ่ง หากสามารถฟื้นฟูนกโดโดที่สูญพันธุ์ไปเมื่อประมาณ 4 ศตวรรษที่แล้วได้ ก็มีความเป็นไปได้ที่เราจะสามารถฟื้นฟูสัตว์ที่สูญพันธุ์ไปแล้วชนิดอื่นๆ ได้เช่นกัน อย่างไรก็ตาม มีบางคนที่สงสัยเกี่ยวกับการฟื้นฟูสัตว์ที่สูญพันธุ์ไปแล้ว เนื่องจากแม้ว่าจะสามารถฟื้นฟูสัตว์ที่สูญพันธุ์ไปแล้วได้ แต่ก็ไม่มีทางที่จะทำให้สัตว์ที่ฟื้นฟูขึ้นมานั้นเหมือนกับนกโดโดในอดีตได้อย่างสมบูรณ์แบบ นอกจากนี้ ยังมีความกังวลว่าการฟื้นฟูสัตว์ที่สูญพันธุ์ไปแล้วอาจก่อให้เกิดปัญหาทางด้านจริยธรรมและปัญหาในทางปฏิบัติต่างๆ มีทั้งคนที่เห็นด้วยกับการที่มนุษย์จะฟื้นฟูสัตว์ที่สูญพันธุ์ไปเพราะน้ำมือของมนุษย์ และคนที่เห็นว่าควรจะทุ่มเทแรงกายแรงใจไปกับการอนุรักษ์สัตว์ที่กำลังจะสูญพันธุ์มากกว่าการฟื้นฟูสัตว์ที่สูญพันธุ์ไปแล้ว

เมื่อไม่นานมานี้ สตาร์บัคส์ ประเทศไทยได้เปิดตัวสินค้า MD ที่มีภาพนกโดโดปรากฏอยู่ เป็นผลงานการร่วมมือกันระหว่างศิลปินผู้วาดภาพนกโดโดอย่างคุณ김선우 (คิม ซอนอู) และสตาร์บัคส์ ประเทศไทย โดยใช้เทคนิคการปักผ้าที่ช่วยให้รู้สึกอบอุ่นในช่วงฤดูหนาว มาสร้างสรรค์ภาพนกโดโดในสีสันต่างๆ ออกแบบสินค้า MD ให้มีความรู้สึกแบบไทยๆ พร้อมทั้งสะท้อนถึงความงามของนกโดโด

นอกจากนกโดโดแล้ว ยังมีโครงการฟื้นฟูสัตว์ที่สูญพันธุ์ไปแล้วชนิดอื่นๆ อีกมากมาย และตอนนี้ทุกคนต่างก็จับตามองว่าโครงการฟื้นฟูสัตว์ที่สูญพันธุ์ไปแล้วเหล่านี้จะประสบความสำเร็จหรือไม่