Ten delfin zwany „delfinem vaquita” ma czarne obszary wokół oczu, podobnie jak panda. Na pierwszy rzut oka wygląda jak zabawka. Mówi się, że na świecie pozostało ich mniej niż 10.

Nazwa „vaquita” pochodzi od hiszpańskiego słowa oznaczającego „mała krowa”. Zwierzę to osiąga maksymalnie 150 cm długości, co czyni je mniejszym od przeciętnej kobiety. Ze względu na swój niepowtarzalny wygląd od momentu odkrycia przez człowieka niestety zaczęło szybko wymierać.

Wyszukiwanie informacji o delfinie vaquita w Internecie pokazuje, jak szybko ich populacja maleje. Według danych z 2015 roku żyło ich 100. W 2017 roku liczba ta spadła do około 30. Z kolei dane z 2023 roku wskazują na przetrwanie zaledwie 8 osobników. W ciągu ostatnich 8 lat populacja zmniejszyła się o ponad 10%.

Głównym powodem tak szybkiego wymierania delfina vaquita jest działalność człowieka. Delfiny vaquita zamieszkują Meksykański Zatokę Kalifornijską, gdzie często giną uwięzione w sieciach skrzelowych ustawionych w celu łowienia innych gatunków ryb. Sieć skrzelowa to bardzo cienka sieć, praktycznie niewidoczna. Problem polega na tym, że również inne gatunki, które próbuje się złapać, są zagrożone wyginięciem. Poławianie „totoaby”, gatunku zagrożonego wyginięciem, na potrzeby handlu z Chinami, jednocześnie zagraża przetrwaniu obu tych gatunków zwierząt.

Delfin vaquita jest obecnie klasyfikowany jako gatunek krytycznie zagrożony (CR) na liście Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN). Jednak nie wiadomo dokładnie, czy wszystkich 8 ostatnio zidentyfikowanych osobników jeszcze żyje. Ich wyginięcie w tym roku nie byłoby żadnym zaskoczeniem.

Jeśli liczba osobników jest tak niska, zwiększenie populacji staje się jeszcze trudniejsze. Aby zwiększyć liczbę osobników, konieczne jest rozmnażanie. W obecnej sytuacji, gdy pozostało ich mniej niż 8, rozmnażanie może odbywać się jedynie w formie chowu wsobnego. Chow wsobny prowadzi do zmniejszenia różnorodności genetycznej i zwiększa ryzyko narodzin osobników z wadami genetycznymi. Na szczęście, według niektórych badań, u delfina vaquita ryzyko związane z chowem wsobnym jest niższe niż u innych gatunków.

Jednak głównym problemem pozostaje nielegalne połowy. Nawet jeśli delfin vaquita zacznie się rozmnażać i zwiększy liczebność populacji, nielegalne połowy mogą zniweczyć te starania. Delfiny to ssaki, więc samica rodzi tylko jedno młode na raz. Wzrost populacji drogą naturalnego rozmnażania wymaga więc więcej czasu.

Aby chronić delfina vaquita, konieczne jest przede wszystkim zwalczanie nielegalnych połowów siecią skrzelową. Rząd Meksyku zakazał działalności rybackiej w pobliżu Zatoki Kalifornijskiej i wypłaca rekompensaty rybakom za przeniesienie się w inne rejony. Jednak pomimo wysiłków podejmowanych od 2005 roku, które nie przyniosły spodziewanych rezultatów w walce z wymieraniem, rząd Meksyku wyznaczył obszar zamieszkania delfina vaquita jako strefę bezwzględnej ochrony (ZTA) i zintensyfikował walkę z nielegalnymi połowami.

Być może to ostatni moment, aby powstrzymać wyginięcie delfina vaquita. Człowiek musi naprawić to, co zepsuł w środowisku naturalnym.