Tajemnica jedynej na świecie białej żyrafy

Zazwyczaj, gdy słyszymy „żyrafa”, wyobrażamy sobie zwierzę w pomarańczowe cętki. Czy jednak wiecie, że istnieją żyrafy całkowicie białe?

W rzeczywistości nie jest to osobny gatunek, a żyrafa, która urodziła się z rzadką chorobą genetyczną. Biała żyrafa to wynik leucyzmu (białawy wariant), rzadkiej choroby genetycznej, która powoduje utratę pigmentu w całym ciele, z wyjątkiem oczu. Do 2020 roku na świecie istniały tylko 3 białe żyrafy, z których 2 zostały zabite przez kłusowników, pozostawiając tylko jedną. Kenijska Służba Ochrony Dzikiej Dziedzictwa (Kenya Wildlife Service) monitoruje tę ostatnią białą żyrafę, umieszczając GPS na jej rogach.

Niestety, zagrożone wyginięciem są nie tylko białe żyrafy, ale również te, które znamy.

Żyrafa została sklasyfikowana przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN) jako gatunek zagrożony wyginięciem. Żyrafa, której status zagrożenia to „VU” (wrażliwy), znajduje się pod wysokim ryzykiem wyginięcia w ciągu kilku miesięcy lub lat w środowisku naturalnym. Obecnie na świecie żyje około 68 000 żyraf. Liczba żyraf zmniejszyła się o ponad 90% w porównaniu do sytuacji sprzed 100 lat. I nadal maleje.

Żyrafa, która kiedyś szeroko występowała w Afryce, w krajach takich jak Kamerun, Republika Środkowoafrykańska, Etiopia, Mozambik, Kenia i Tanzania, już wyginęła w niektórych częściach kontynentu. Program Środowiskowy ONZ (UNEP) ogłosił w 2020 roku, że żyrafa wyginęła w 7 krajach afrykańskich, w tym w Senegalu, Nigerii i Gwinei. Jeśli ten trend się utrzyma, żyrafa może zniknąć również z innych krajów, w których obecnie jeszcze występuje.

Najważniejszą przyczyną zagrożenia wyginięciem żyrafy jest utrata siedlisk. Szerokie sawanny, które stanowią naturalne środowisko żyraf, kurczą się w wyniku rozwoju urbanistycznego i degradacji środowiska spowodowanej zmianami klimatu. Wraz z utratą siedlisk, żyrafy tracą także źródła pożywienia. Żyrafa, ze względu na swój wzrost, żywi się liśćmi wysokich drzew, a wycinka drzew w wyniku działalności człowieka pozbawia ją dostępu do pożywienia. Dodatkowo, budowa ogrodzeń i prowadzenie działalności rolniczej również wpływają na żyrafy. Ze względu na swój wysoki wzrost, żyrafy nie są w stanie przeskoczyć ogrodzeń i swobodnie przemieszczać się w poszukiwaniu nowych siedlisk. Chociaż niektóre żyrafy próbują migrować na większe odległości, często giną potrącone przez samochody na autostradach zbudowanych przez człowieka.

Zmniejszenie obszaru siedlisk zmusza żyrafy do życia w mniejszych grupach. W takich warunkach, prawdopodobieństwo urodzenia się żyraf z wadami genetycznymi jest większe. To z kolei prowadzi do utraty różnorodności genetycznej i zmniejsza szanse na przetrwanie gatunku w przyszłości.

Kłusownictwo również stanowi zagrożenie dla żyraf. Ponieważ żyrafy nie są powszechnie postrzegane jako gatunek zagrożony i zostały wpisane na listę gatunków zagrożonych stosunkowo niedawno, wiele osób nie zdaje sobie sprawy z powagi sytuacji i nadal polowania na żyrafy nielegalnie. W Stanach Zjednoczonych handel kośćmi i skórą żyraf nie jest nielegalny, co sprawia, że kłusownicy chętniej polują na te zwierzęta. Stowarzyszenie Ochrony Dzikiej Przyrody (WCS) apeluje o zakaz handlu żyrafami, aby zapobiec ich wyginięciu.

Zmiany klimatyczne również wpływają na żyrafy, powodując intensywne opady deszczu w ich siedliskach. Silne ulewy mogą prowadzić do zwiększonej śmiertelności żyraf. W warunkach obfitych opadów deszczu wzrasta liczba pasożytów i mikroorganizmów, co zwiększa ryzyko zachorowania żyraf. Ponadto, szybki wzrost roślinności w wyniku obfitych opadów może prowadzić do zmniejszenia zawartości substancji odżywczych w roślinach, co wpływa na stan odżywienia żyraf. Z drugiej strony, częste susze, które są również skutkiem zmian klimatycznych, również stanowią zagrożenie dla żyraf.

Przyczyny zagrożenia wyginięciem żyraf są złożone. Jednak najważniejszym problemem jest utrata siedlisk. Konieczna jest współpraca organizacji ekologicznych i rządów krajów afrykańskich w celu ochrony siedlisk żyraf.