Pierwszy krok w ochronie gatunków zagrożonych wyginięciem: Zapoznanie się z CZERWONĄ LISTĄ

Szacuje się, że na Ziemi istnieje około 44 000 gatunków zagrożonych wyginięciem. Wraz z rozszerzaniem się obszarów zamieszkanych przez ludzi i nasileniem się kryzysu klimatycznego, wiele organizmów traci swoje siedliska i jest zagrożonych wyginięciem. Jeśli interesują Cię gatunki zagrożone, z pewnością słyszałeś o stronie internetowej, którą chciałbym Ci przedstawić.

https://www.iucnredlist.org/

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN, International Union for Conservation of Nature), założona w 1948 roku przy wsparciu ONZ, tworzy Czerwoną Listę Gatunków Zagrożonych (Red List), w której klasyfikuje stopień zagrożenia dla organizmów, gromadzi dane na temat liczebności populacji, siedlisk i prowadzi badania.

Dzięki Czerwonej Liście IUCN dane na temat ogromnej liczby gatunków zagrożonych wyginięciem są zarządzane w sposób systematyczny. Jednym z zadań Czerwonej Listy jest również uporządkowanie gatunków zagrożonych ze względu na stopień zagrożenia, co pozwala określić priorytety w zakresie działań ochronnych.

Strona internetowa Czerwonej Listy, zgodnie ze swoją nazwą, utrzymana jest w czerwonej kolorystyce, podkreślającej wagę problemu wymierania gatunków. Na stronie głównej przedstawione są losowo wybrane 4 gatunki zagrożone. W polu wyszukiwania znajdującym się w górnej części strony można wpisać nazwę gatunku i sprawdzić, czy jest on zagrożony wyginięciem. Strona obsługuje 4 języki (angielski, japoński, francuski i hiszpański), a podczas wyszukiwania należy korzystać z języka strony. Po wejściu na stronę szczegółową gatunku można skorzystać z tłumaczenia Google, aby wyświetlić materiały w innych językach niż te 4.

Po lewej stronie można zastosować filtry wyszukiwania. Dostępnych jest wiele kategorii, takich jak stopień zagrożenia, siedlisko, zagrożenia itp., co pozwala na wygodne wyszukiwanie potrzebnych informacji.

Po przeprowadzeniu wyszukiwania i kliknięciu gatunku zagrożonego, można uzyskać szczegółowe informacje na temat jego zagrożenia, w tym stopień zagrożenia. Na mapie pokazane jest, gdzie występuje dany organizm, a także przedstawione są trendy zmian liczebności populacji i przybliżona liczba osobników. W przypadku rekina białego, którego wyszukałem, widnieje informacja o statusie zagrożenia „wrażliwy” (VU) oraz „zielony indeks MD”.

Stopień zagrożenia oznaczony kolorem czerwonym podzielony jest na 9 kategorii. Zazwyczaj gatunki zagrożone wyginięciem otrzymują kategorię od CR do LC. Kategoria CR oznacza, że gatunek jest zagrożony wyginięciem w środowisku naturalnym, kategoria EN oznacza, że gatunek prawdopodobnie wyginie w niedalekiej przyszłości, a VU oznacza, że gatunek prawdopodobnie wyginie w ciągu kilku miesięcy lub lat. Kategoria NT oznacza, że gatunek jest wrażliwy, ale nie jest jeszcze poważnie zagrożony wyginięciem, a kategoria LC oznacza, że gatunek wymaga uwagi.

Klasyfikacja ta opiera się na 5 głównych kryteriach. Należą do nich m.in. stopień spadku liczebności populacji, zmiany w zasięgu występowania itd. Zarejestrowanie gatunku jako zagrożonego wymaga spełnienia tylko jednego z 5 kryteriów.

Ten zielony wskaźnik, widoczny tylko u niektórych gatunków, to nowe kryterium wprowadzone niedawno przez IUCN. Nazywany jest „Green Status Assessment Information” i pokazuje, jak bardzo populacja danego gatunku odzyskała liczebność w porównaniu do przeszłości. Spodziewane jest, że nowe kryterium pozwoli IUCN na jeszcze lepsze zarządzanie gatunkami zagrożonymi.

IUCN udostępnia również pliki PDF z bardziej szczegółowymi informacjami na temat gatunków zagrożonych, zawierające dane przedstawione na stronie internetowej.

Większość gatunków zagrożonych wyginięciem doświadczyła gwałtownego spadku liczebności populacji w ciągu ostatnich 100 lat, głównie z powodu niszczenia siedlisk i kłusownictwa dokonywanego przez ludzi. Aby zapobiec dalszemu powstawaniu gatunków zagrożonych wyginięciem, konieczne jest ciągłe zainteresowanie ze strony wszystkich. Może warto zacząć od zapoznania się z Czerwoną Listą?