Słoń, przynoszący szczęście, a my go nieszczęściem obdarzamy

Jeśli podróżowaliście po Azji Południowo-Wschodniej, prawdopodobnie znacie turystykę z wykorzystaniem słoni. Słonie łatwo spotkać zarówno w miejscach turystycznych, jak i ogrodach zoologicznych. Jednak okazuje się, że słonie są zagrożone wyginięciem.

Czerwona Lista Światowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) klasyfikuje słonia azjatyckiego jako gatunek zagrożony (EN), czyli taki, który może wyginąć w niedalekiej przyszłości. Szacuje się, że obecnie żyje około 50 000 słoni azjatyckich, a ich populacja stale maleje.

Zdjęcie powyżej przedstawia zmiany w zasięgu występowania słonia azjatyckiego. W przeszłości (jasne obszary) słonie zamieszkiwały znacznie większe tereny niż obecnie (ciemne obszary). Spadek powierzchni siedlisk słoni azjatyckich rozpoczął się gwałtownie po 1700 roku. Ubytek ten wynosi aż 3,3 miliona km². Zbiegło się to z początkiem kolonizacji tych terenów i rozpoczęciem ich eksploatacji, co doprowadziło do zmniejszenia powierzchni ich naturalnego środowiska.

Spadek powierzchni siedlisk to poważny problem, ale jeszcze większym zagrożeniem dla słoni azjatyckich jest handel kością słoniową. Kły słoni są często wykorzystywane do produkcji biżuterii i innych przedmiotów, a ich cena na rynku jest bardzo wysoka – 1 kg kości słoniowej może kosztować ponad 2 miliony wonów. Z tego powodu wzrosła liczba kłusowników polujących na słonie. Nielegalny handel kością słoniową stanowił problem już od dawna, a w 1989 roku został zakazany na arenie międzynarodowej. Jednak kłusownicy nadal nie rezygnują z tego procederu. Obecnie handel kością słoniową odbywa się również w Internecie.

Kły słoni różnią się długością, a kłusownicy od zawsze polowali na osobniki o najdłuższych i najmocniejszych kłach. W rezultacie populacja słoni z długimi kłami znacznie zmalała, a coraz więcej słoni rodzi się bez kłów. W przeszłości tylko 4% słoni rodziło się bez kłów, a obecnie odsetek ten wzrósł do 30%. Ponadto, nawet słonie, które rodzą się z kłami, mają zazwyczaj krótsze i słabsze kły niż w przeszłości. To badanie pokazuje, jak ogromną skalę przybrało kłusownictwo. Oprócz kłów, przedmiotem handlu są również skóra i ogon słoni, co sprawia, że człowiek stał się ich głównym wrogiem.

Jazda na słoniu i zwiedzanie atrakcji turystycznych stała się niemal obowiązkowym elementem podróży po Tajlandii. Turystyka z wykorzystaniem słoni, jeśli jest dobrze zarządzana, może być narzędziem ochrony słoni przed wyginięciem, ale jeśli jest prowadzona nieodpowiedzialnie, może stanowić zagrożenie dla tych zwierząt. W ubiegłym roku w Tajlandii ujawniono szokujące zdjęcia słonia, który przez 25 lat woził turystów. Obraz jego zdeformowanego kręgosłupa był wstrząsający, ale jeszcze bardziej szokująca była decyzja właściciela o porzuceniu zwierzęcia, gdy przestało być w stanie wozić turystów. Słoń ten jest obecnie pod opieką Tajlandzkiej Fundacji Przyjaciół Dzikich Zwierząt.

Słonie to jedne z największych zwierząt na świecie. Ze względu na swoje ogromne rozmiary, noszenie ludzi na grzbiecie może wydawać się dla nich czymś bez znaczenia, jednak ciągłe obciążenie, nawet dla tak potężnego zwierzęcia, jest dużym stresem.

W hinduizmie słonie są uważane za święte zwierzęta. Jednym z bogów hinduistycznych jest Ganesa (Ganesha), który ma głowę słonia i ludzkie ciało. Słonie są często ubierane w bogate szaty i uczestniczą w procesjach.

Słonie są prawdopodobnie zwierzętami bardzo bliskimi człowiekowi. Uważane są za symbol szczęścia. Czy nie jest tak, że my, ludzie, czerpiemy z nich szczęście, a nie odwdzięczamy się za to? Nadszedł czas, abyśmy zwrócili słoniom przysługę za wszystkie ofiary, jakie poniosły dla naszej rozrywki i korzyści ekonomicznych.