De bedreigde status van de blauwe vinvis, 's werelds grootste dier

Weet je wat het grootste dier ter wereld is? Het is de blauwe vinvis.

De blauwe vinvis kan ongeveer 24 meter lang worden en wordt vanwege zijn enorme omvang ook wel 'de reusachtige walvis' genoemd. Met een gewicht van ongeveer 160 ton is hij niet alleen het zwaarste dier dat nu leeft, maar ook het zwaarste dier dat ooit heeft bestaan. Ondanks zijn enorme formaat voedt de blauwe vinvis zich met kleine krill, een soort garnaalachtige. Door zijn grote omvang verbruikt hij dagelijks zo'n 3500 kg krill.

De blauwe vinvis staat momenteel op de Rode Lijst van bedreigde diersoorten van de Internationale Unie voor Behoud van de Natuur (IUCN) als bedreigd (EN). Men schat dat er wereldwijd nog zo'n 5000 tot 15000 exemplaren over zijn.

Als we de oorzaken van bedreiging van diersoorten onderzoeken, zien we vaak illegale jacht. Door overmatige jacht neemt het aantal dieren sterk af. Bij de blauwe vinvis denk je misschien: zo'n groot dier zal toch niet snel worden bejaagd...? Maar de mens is in staat tot veel, zowel goed als slecht. In de 20e eeuw, toen de zeevaart en jachttechnieken zich ontwikkelden, werden veel blauwe vinvissen overbejaagd, wat leidde tot de huidige bedreigde status. In de jaren '30 van de vorige eeuw, toen er nog weinig aandacht was voor dieren- en milieubescherming, werden er jaarlijks wel 30.000 blauwe vinvissen gevangen.

Zoals te zien is op de kaart van hun leefgebied, leven blauwe vinvissen in bijna alle oceanen. Om de populatie van deze walvissen te beschermen, is internationale samenwerking essentieel. Eerder hebben we uitgelegd dat blauwe vinvissen door overmatige jacht in gevaar zijn geraakt. Om illegale jacht tegen te gaan, is de Internationale Walvisvaartcommissie actief betrokken bij beschermingsmaatregelen. Gelukkig is het aantal blauwe vinvissen momenteel weer aan het toenemen.

Walvisvangst kan worden tegengegaan door wetten en regels, maar een groter probleem is de vervuiling van de oceanen, iets dat moeilijk is te bestrijden met alleen menselijke inspanningen. Omdat blauwe vinvissen in alle oceanen leven, is het behoud van de gezondheid van de mariene ecosystemen cruciaal voor het behoud van de populatie. Momenteel is er een gebied van ongeveer 400.000 vierkante kilometer beschermd om zeedieren, waaronder blauwe vinvissen, te beschermen. Dat lijkt een enorm groot gebied, maar het is slechts ongeveer een negende van de totale oceaan oppervlakte.

Verschillende walvissoorten met hun enorme omvang spelen een rol in het vastleggen van koolstof. Ze zijn als gigantische natuurlijke koolstofopslag. De blauwe vinvis, de grootste walvis, draagt ook bij aan het vastleggen van grote hoeveelheden koolstof, wat een positieve invloed heeft op het mariene ecosysteem. We hopen dat de blauwe vinvis de mariene ecosystemen ook in de toekomst kan blijven beschermen.