Wat is de naam van deze vis? Het eerste dat opvalt is de zaag op zijn neus. Of het echt een zaag is, hard of soepel, is niet duidelijk, maar het lijkt er zeker op. Nog een vraag: is het een rog of een haai? De brede borstvinnen doen denken aan een rog, maar de rugvin lijkt op die van een haai.

Deze vis heet zaagrog. Dat betekent dat het geen haai is, maar een rog. De zaag op zijn neus is in feite een rij tanden van de zaagrog. Met die zaag valt de zaagrog dieren aan die hem gevaarlijk lijken of jaagt hij op prooien. De zaag van de zaagrog is ongeveer een derde van zijn lichaamslengte. Door zijn angstaanjagende uiterlijk ben je misschien bang dat hij mensen aanvalt. Maar als je hem niet eerst aanvalt, word je niet aangevallen.

De zaagrog staat op de Rode Lijst van de Internationale Unie voor Natuurbescherming (IUCN) als een bedreigde soort. De zaagrog staat op de lijst van kritisch bedreigde soorten (CR). Door zijn unieke uiterlijk werd de zaagrog door mensen onredelijk vaak gevangen en zo bedreigd. Vaak werden de tanden, vinnen en andere lichaamsdelen van de zaagrog verhandeld. Daarom heeft de Conventie inzake de internationale handel in bedreigde in het wild levende planten- en diersoorten (CITES) in 2007 de zaagrog aangewezen als een beschermde soort en de illegale vangst en handel verboden. Toch gebeurt het vaak dat zaagroggen, door hun lange zaag, per ongeluk worden gevangen in netten die bedoeld zijn voor andere vissen.

Zoals je op de kaart kunt zien, leeft de zaagrog langs de kust van Zuidoost-Azië, India, het Midden-Oosten, Afrika en Australië. Om de overbevissing van zaagroggen te voorkomen en de soort te beschermen, heeft Australië beschermde gebieden ingesteld.

De bedreiging voor de zaagrog is ook gerelateerd aan zijn leefgebied. De zaagrog die langs de kust leeft, is kwetsbaar voor afvalwater dat vanuit het land in zee stroomt en voor olie die uit schepen lekt. In Zuidoost-Azië is het leefgebied van de zaagrog sinds 1980 met ongeveer 30% afgenomen.

Het Florida Museum of Natural History heeft een database voor het volgen van zaagroggen opgericht om de soort te beschermen. Als je toevallig een zaagrog ziet, dan kan je de informatie die je hebt, zoals de conditie van de zaagrog, de tijd en de locatie waar je de zaagrog hebt gezien, doorgeven aan het museum. Dat helpt het museum met hun onderzoek.

Om de uitsterven van de zaagrog te voorkomen, is het belangrijk om ze niet te vangen. Als je tijdens het vissen per ongeluk een zaagrog vangt, moet je hem terugzetten in zee. Daarnaast moeten we de leefomgeving van de zaagrog en andere zeedieren beschermen door zorgvuldig om te gaan met onze zeeën. De hoeveelheid afvalwater die jij weggooit, lijkt misschien klein in verhouding tot de zee, maar de schade die het veroorzaakt aan alle levende wezens in dat water is absoluut niet klein. Houd dat altijd in gedachten.