Meer dan 1 biljoen stukjes plastic afval in de Stille Oceaan

Elk jaar belandt er 13 miljoen ton afval in zee. Dat is vergelijkbaar met een vrachtwagen vol afval die elke minuut wordt gedumpt, en daarbij wordt er elke seconde plastic in zee gegooid. Tegenwoordig zien we vaak nieuwsberichten over dieren die sterven door het eten van zeeafval.

Zee schildpadden die massaal sterven na het per ongeluk eten van zeeafval, zuidelijke bultruggen die verstrikt raken in oude visnetten, grote hoeveelheden plastic die uit de buik van dode potvissen worden gehaald... Dit soort nieuws komt zo vaak voor dat we bijna zijn gestopt met het serieus nemen van de ernst van de situatie. Het probleem van zeeafval is niet alleen relevant voor mensen die om dieren geven. Niet alleen dieren, maar ook mensen worden getroffen door de gevolgen van zeeafval.

In 2020 werd de kust van Honduras getroffen door een enorme hoeveelheid afval. Het afval bedek de zee tot het punt dat het water nauwelijks meer te zien was, en spoelde aan tot aan de huizen van de bewoners. Een groot deel van dit afval bestond uit plastic.

Plastic, dat ons leven makkelijker heeft gemaakt, is nu een vijand van de aarde geworden. Door zijn lichte gewicht en het feit dat het heel langzaam afbreekt, blijft plastic in de zee drijven. Het verzamelt zich op bepaalde plekken en vormt zelfs eilanden. De 'GPGP (Great Pacific Garbage Patch)' in de Stille Oceaan is hier een goed voorbeeld van. Door de draaiing van zeestromingen, zoals de Kuroshio-stroom en de Noord-Pacifische stroom, hoopt zich afval op in gebieden met weinig stroming. Naar schatting zijn er meer dan een biljoen stukjes plastic in de GPGP, met een oppervlakte van 1,6 miljoen km². Het gebied wordt steeds groter. Het meest verrassende is dat het eiland voor het eerst in 1997 werd ontdekt. Dit laat zien dat het probleem van zeeafval al lang voor de recente klimaatcrisis een serieus probleem was. Hoewel de concentratie van afval een goede kans lijkt om het op te ruimen, is er geen land dat verantwoordelijkheid neemt voor het opruimen van de afval, aangezien het zich buiten de territoriale wateren van elk land bevindt.

Gelukkig zijn er een aantal milieuorganisaties die zich inzetten voor het opruimen van zeeafval. In 2022 haalde de Nieuw-Zeelandse milieuorganisatie 'The Ocean Cleanup' 100 ton afval uit de GPGP. Australië ontwikkelde 'seabin', een prullenbak voor de zee, die in havens over de hele wereld wordt geplaatst. Hierdoor is er jaarlijks 1,4 ton zeeafval opgehaald. Hoewel er nog veel meer milieuorganisaties actief zijn, zijn hun inspanningen niet voldoende om de omvang van het probleem aan te pakken.

Om het probleem van zeeafval aan te pakken, is internationale samenwerking nodig. De grootste uitdaging is het reguleren van het gebruik van plastic. Daarom is de ondertekening van een internationaal plastic verdrag in 2024 van groot belang. Dit verdrag heeft als doel om de plasticproductie tegen 2040 met meer dan 75% te verminderen. Om dit verdrag te realiseren, is er meer aandacht van de wereldbevolking nodig.